Osoby, które manipulują innymi to zarówno kobiety, jak i mężczyźni, współpracownicy, partnerzy biznesowi, przyjaciele lub współmałżonkowie. Niestety taka relacja nigdy nie jest zdrowa i prędzej czy później musi się skończyć – albo osoba manipulowana odkrywa prawdziwą naturę relacji i kończy związek albo też manipulator przestaje jej potrzebować i znajduje inną „ofiarę”.
Jak nie dać sobą manipulować? Zdecydowanie nie jest to łatwe zadanie! W przeciwieństwie do jawnej agresji czy prowokacji, manipulacja jest ukryta i ze swojej natury ma pozostać niezauważona. Aby nie stać się ofiarą, trzeba jednak podjąć próbę rozpoznania działań, które sprawiają, że podejmujesz akcję wbrew swojej woli lub wyłącznie na korzyść manipulatora.
Jak rozpoznać manipulatora?
Osoba, która chce osiągnąć swój cel poprzez manipulację ma do wyboru cały wachlarz środków:
- komplementy
- krytykę
- okazywanie zainteresowania
- oschłość
- wzbudzanie poczucia winy
- wzbudzanie strachu
- obiecywanie nagrody
Często taktyki te są stosowane naprzemiennie, a ofiara jest raz podnoszona na duchu komplementami tylko po to, by za kilka dni zostać ostro skrytykowana i poniżona.
Znajomości z osobą manipulacyjną często towarzyszy stres i niepewność, a jednocześnie poczucie zależności – ofiara czeka na pozytywne bodźce, które wcześniej otrzymywała od manipulatora. I aby je znów dostać, jest w stanie wiele dla niego zrobić.
Jak nie stać się ofiarą manipulacji?
Na szczęście istnieje kilka skutecznych taktyk. Zobacz, co możesz zrobić, by nie dać sobą manipulować:
- Staraj się być asertywny i konsekwentnie odmawiaj manipulantowi. Przygotuj się na to, że sięgnie po środki emocjonalne, by Cię przekonać do swoich racji. Postaraj się nabrać dystansu do emocjonalnej argumentacji.
- Bądź samokrytyczny i pogódź się z własnymi wadami. Dlaczego to ważne? Ponieważ, gdy przyjmujesz krytykę własnych przywar i akceptujesz je, negatywne argumenty manipulanta nie będą miały na Ciebie dużego wpływu.
- Nabierz dystansu do manipulanta. Dosłownie i w przenośni. Jeśli chodzi o partnera lub współpracownika, znajdź pretekst, by spędzić tydzień bez jego towarzystwa. Zobacz, jak będziesz się wtedy czuć. Porównaj relacje z innymi osobami do tego, jak wygląda interakcja z osobą, którą podejrzewasz o bycie manipulantem. Ponadto z dystansu łatwiej ocenić sytuację trzeźwo.
- Może się zdarzyć, że masz poczucie bycia wykorzystywanym, ale za taką sytuację obwiniasz inne czynniki niż samego manipulanta. Najczęściej dotyczy to przeszłości manipulanta, np. jego nieszczęśliwego dzieciństwa. Jeżeli taka sytuacja trwa długo, przestań szukać usprawiedliwień. Nie ma powodu, byś stał się kolejną ofiarą w tym negatywnym łańcuchu.
- Ustal własne słabe punkty. Zastanów się, co sprawia, że możesz być podatny na manipulacje. Jesteś szczególnie wrażliwy na czyjąś krzywdę? Wyjątkowo szczodry? A może masz kompleksy i bardzo zależy Ci na komplementach w określonej kwestii? Manipulant najprawdopodobniej już dawno zauważył Twój czuły punkt i wykorzystuje go przeciw Tobie. Jak nie dać sobą manipulować? Przestań reagować na argumenty opierające się na Twoich największych słabościach i nabierz dystansu do wypowiedzi, które ich dotyczą.
W walce z manipulantami przydaje się również chłodna analiza i logiczna dyskusja. Staraj się szukać „twardych” argumentów za i przeciw działaniom, których wymaga od Ciebie manipulant. Jeśli np. dawniej obiecał bezinteresowną pomoc, a teraz oczekuje rekompensaty, masz pełne prawo odmówić.
